Güncel Sanatla Alan Yaratmak: Ermenistan ve Çevresindeki Sanat Ortamlarının Yeni Dinamikleri

Nairi Khatchadourian’la konuşma ve panel

Konuşmacılar: Nairi Khatchadourian, Banu Karaca, Nejbir Erkol

21 Eylül Cumartesi, 17:00

Son yıllarda Ermenistan’daki bağımsız güncel sanat inisiyatifleri, hem başkentte hem de ülkenin diğer bölgelerinde alan yaratmak ve farklı toplulukların birbirleriyle etkileşimini artırmakta önemli bir rol oynuyor. Bu inisiyatifler, köklü kurumsal bir ekosistemin yokluğunda, güncel araştırma ve üretimleri destekleyerek çeşitli kurumsal sorumlulukları da üstlenmeye başladılar.

Sanat tarihçisi ve küratör Nairi Khatchadourian, konuşmasında Ermenistan’ın güncel sanat ortamındaki bu yeni dinamikleri inceleyecek. Khatchadourian, 2019 yılında kurduğu bağımsız bir araştırma ve sanat kolektifi olan AHA collective çatısı altında üstlendiği çeşitli küratöryel projeleri sunarak, güncel sanatın kültürel mirası yeniden hareket geçirme ve yer duygusunu teşvik etmekteki dönüştürücü gücünü irdeleyecek. Sanatın; farklı topluluklar, mekânlar ve pratikleri özenle ele alarak, geçmişle eleştirel bir ilişki kurmak ve tarihsel anlatıları yeniden şekillendirmekteki potansiyel rolünü vurgulayacak.

Konuşmanın ardından gerçekleşecek panelde, Khatchadourian, antropolog Banu Karaca ve sanatçı Nejbir Erkol, Ermenistan ve çevresindeki sanatsal üretimlerin, yeni alanlar yaratmak, farklı topluluklar ve kültürel miraslara dair derinlikli bir anlayış geliştirmek ve anlatıları çeşitlendirmek konusunda ne denli kesiştiğini sorgulayacak.

Etkinlik İngilizce gerçekleştirilecek olup katılım için kayıt gerekmemektedir.

Nairi Khatchadourian, Paris’te doğmuş ve yetişmiş bir sanat tarihçisi ve küratördür. 2015 yılında Ermenistan’a taşındıktan sonra Yerevan ve Ermenistan’ın farklı bölgelerindeki müzelerde kurumsal projeler yönetti. Çeşitli sanatçı, fotoğrafçı, mimar, tasarımcı ve araştırmacıları 2019’da kurduğu AHA collective çatısı altında biraraya getirerek, Ermenistan’daki güncel sanat alanını farklı izleyicilere açmak üzere alandaki sergi formatları ve arabuluculuk araçlarını yeniden düşünmeye başladı. Küratöryal pratiğinde güncel sanatla alan yaratmanın önemini vurgulayan Khatchadourian, Ermenistan’daki müzelerin, kamusal alanların ve kültürel miras sahalarının dönüşümüne katkıda bulunuyor. Khatchadourian aynı zamanda güncel Ermeni sanatı, tasarımı ve kültürel mirası üzerine birçok katalog ve derleme monografinin editörlüğünü üstlendi. Yerevan’ın merkezinde geçtiğimiz sene açtığı AHA collective mekânı, hem bir proje mekânı hem de bir galeri olarak işlev görüyor.

Banu Karaca, politik antropoloji ve eleştirel teori, sanat, estetik ve kültür politikası, müzecilik ve feminist belleğin kesişiminde çalışmaktadır. Sanatta ifade özgürlüğü, savaş ve siyasî şiddetin cinsiyetlendirilmiş hafızasının görselleştirilmesi, görsel okuryazarlık ve sanat eserlerinin iadesi üzerine yayınları bulunmaktadır. The National Frame: Art and State Violence in Turkey and Germany (Fordham University Press, 2021) adlı kitabın yazarı ve Women Mobilizing Memory (Columbia University Press, 2019) adlı kitabın eş editörüdür. Karaca, Avrupa Araştırma Konseyi tarafından desteklenen ve Forum Transregionale Studien, Berlin’in ev sahipliği yaptığı “Beyond Restitution: Heritage, (Dis)Possession and the Politics of Knowledge” isimli projeyi yönetiyor. Bireysel araştırmalarında, Osmanlı İmparatorluğu’nun son ve Türkiye Cumhuriyeti’nin erken dönemlerinde Müslüman olmayan topluluklara karşı uygulanan devlet şiddetiyle birlikte mülksüzleştirilen sanatın, Osmanlı (ve sonrasında) kültürel miras hakkında bilgi üretimi ve sanat tarihi yazımını nasıl şekillendirdiğini inceliyor.

Nejbir Erkol (d. Nusaybin/Mardin), lisans eğitimini Mardin Artuklu Üniversitesi, yüksek lisans eğitimini ise Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalında tamamladı. Uluslararası birçok karma sergi ve araştırma programında yer aldı. Prekarya kavramı üzerine çalışan Erkol’un pratiği; resim, enstalasyon, performans ve video gibi mecralara yayılıyor. Yaşadığı yerin sınır bölgesine yakınlığı nedeniyle işlerinde kırılganlık, incinebilirlik, acı ve travma kavramlarını görmek mümkün. Flux I bell sRTUcTURs (Almanya 2024), Spaces of Culture (Paris, 2023), Festival SACRe – Gaîte-Lyrique (Paris, 2023) ve 5. Mardin Bienali’nde (Mardin, 2022) yer alan Erkol, 2023 Prince Claus Tohum Ödülü’nün sahiplerinden biri olmuştur. Yakın zamanda Goethe Enstitüsü Galeri Vitrin Ankara’da Bir Toprak Yaratmak isimli kişisel bir sergi açmıştır.

Bu etkinlik, Ermenistan-Türkiye Normalleşme Süreci Destek Programı (ATNP) kapsamında gerçekleşmektedir.

 

Referans Noktası isimli çağdaş kırmızı halı koleksiyonunun lansmanı, 2024 Altın Kayısı Yerevan Uluslararası Film Festivali. Sanatçı: Davit Kochunts, küratör: Nairi Khatchadourian, halı koleksiyonunun editörlüğü AHA collective. Fotoğraf: GAIFF