şekli belirleyen hakikatten hakikati belirleyen şekle

10 Kasım – 29 Aralık 2012

şekli belirleyen hakikatten hakikati belirleyen şekle / the shape of truth changes and shapes the truth, Sandra Schäfer’ın Türkiye’deki ilk solo sergisi; sergide ayrıca İranlı fotoğrafçı Hengameh Golestan ve İstanbul’da yaşayan Sevgi Ortaç’ın işleri yer alıyor. Sergi on the set of 1978ff [1978 ve sonrasının setinde] (2011) isimli iki kanallı video enstalasyonu etrafında kurulmuş. Bu enstalasyonda Schäfer iki soruya odaklanıyor: ilki, İran’daki 1978 devrimi İslami bir Cumhuriyet’in kurulmasına nasıl yol açtı? Ve ikincisi, farklı siyasi gruplardan farklı inanıştaki pek çok insan bunu neden destekledi?

Sanatçının bu çalışması, İran Devrimi’ni sadece ulusal bir olay olarak değil, komşu ülkeler, Ortadoğu ve küresel Kuzey’deki bağlantıları, yankıları ve alımlanışı geniş çerçevesinde araştırıyor. Sanatçı İran Devrimi’ni çeşitli kentsel olgular, film, televizyon ve fotoğrafla temsilini içeren örnekler ve fragmanlar üzerinden yeniden kuruyor. Schäfer ve filmdeki konuşmacılar 1978 olaylarının medya üretimi ve alımlanışı perspektifinden bir yeniden okumasını gerçekleştiriyor. Film, imajların ve enformasyonun dolaşım süreçleri ile olayların farklı bağlamlara tercüme edilmesine odaklanıyor.

Sandra Schäfer’in yeni videosu turning inward | trading out [içe dönmek / dışla ticaret yapmak] bir kentsel alanı merkeze alır: Tahtakale’de Osmanlı döneminden kalma Valide Han’ın içinde yer alan İran Camii. turning inward | trading out başlığı, bölgedeki dışarıya dönük ticaret pratiğine karşılık eski hanın avlusunda yer alan İran camiinin içe kapalı mekansallığına dikkat çeker. Video İran Devrimi’nin 70’ler sonunda Türkiye’deki etkilerine, tezahürlere ve mesafe alışlara dair mekansal anlatıların ve belgelerin izini sürer. Schäfer bu heterojen malzemeyi yine kendi içinde parçalı kalan bir filmsel anlatıyla işler. Video, İstanbul’da yaşayan gazeteci Ayşe Çavdar ile işbirliği içinde hazırlanmıştır.

Schäfer’ın üzerinde çalışmaya devam ettiği Urban settings and other kinds too [Kentsel senaryolar ve öteki senaryolar da] adlı fotoğraf serisinden bir seçki de yeni ve genişleyen İslami orta sınıfın ikamet ettiği ve son yıllarda büyüyen Başakşehir kompleksi içindeki İslami korunaklı sitelerin bazı mekânsal anlatılarının altını çiziyor. Bu fotoğraflar aynı zamanda Schäfer’ın bugünlerde üretimine odaklandığı yeni video hakkında ipuçları içeriyor.

Schäfer İranlı fotoğrafçı Hengameh Golestan’ı ve İstanbul’da yaşayan sanatçı Sevgi Ortaç’ı sergiye katılarak kendi çalışmasıyla bir diyalog içine girmeye davet etti. Sergide İranlı fotoğrafçı Hengameh Golestan’ın fotoğraflarından bir seçki yer alıyor. Golestan bu fotoğrafları devrim esnasında (1978/79) Tahran’da çekmiş ve kitlesel protestoların kıyısının yanı sıra özel alanların görüntülerini yakalamıştır. Zuhur eden rejime karşı ilk protestoyu da fotoğraflamıştır: Kadınların 1979 Mart’ında başörtüsü dayatması ve ilave yaptırımlara karşı gösterisi.

Sevgi Ortaç’ın Unutma Egzersizleri (2011) videosu, Osmanlıların Konstantinopolis’i fethinin yeniden canlandırıldığı kutlamalarla başlar ve parçalara bölünmüş bir ekranda bu yeniden canlandırmanın diline dair imgeleri ve mekânsal anlatıları örer.

Sandra Schäfer her iki video enstalasyonu üzerinde de 2011’de İstanbul’da Berlin Senatosu sanatçı misafirlik programı döneminde çalıştı. on the set of 1978ff video enstalasyonu bir mazefilm prodüksiyonudur ve Berlin’deki Neue Gesellschaft für Bildende Kunst’ta ve Graz’daki Camera Austria’da (2012) gerçekleşen the Urban Cultures of Global Prayers (www.globalprayers.info) (2011) sergisi kapsamında sergilenmiştir. Enstalasyon aynı zamanda Frankfurter Kunstverein’daki Demonstrations: Making Normative Orders sergisi eşyapımcılığında, turning inward | trading out video enstalasyonu da Künstlerhaus Büchsenhausen (2012) eşyapımcılığında gerçekleşmiştir.

on the set of 1978ff, iki kanallı video enstalasyon artı 2 fotoğraf, Sandra Schäfer, 58′, HD, stereo, 2011
turning inward | trading out, video, Sandra Schäfer, 30′, HD, stereo, 2012
Urban settings and other kinds too, fotoğraf serisi, 2002’den itibaren
Unutma Egzersizleri, video enstalasyonu, Sevgi Ortaç, 9′, 2011
Those Days of Revolution, 22 fotoğraf, Hengameh Golestan, s/b, 1979; 2 fotoğraf, c, Sandra Schäfer.

Sergi, Institut für Auslandsbeziehungen (ifa) ve Berliner Senat für kulturelle Angelegenheiten tarafından desteklenmektedir.

Masserat Amir-Ebrahimi, Tahran
Masserat Amir-Ebrahimi Paris X – Nanterre’de kent sosyolojisi alanında master ve beşeri coğrafya alanında doktora yaptı. 2006-2007 ve 2011’de sosyoloji ve coğrafya bölümlerinde ders verdiği UCLA’de Nikki Keddie Balzan bursuyla bulundu. Halen Tahran’da kent araştırmacısı ve sosyolog olarak çalışıyor ve mühendislik danışmanlığı yapıyor. Amir-Ebrahimi’nin araştırma alanları kadınlar, gençlik, Tahran, kamusal alanlar, kamusal uzamlar ve siberuzamlar.

Ayşe Çavdar, İstanbul
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nden mezun olduktan sonra Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde master yaptı. Yeni Şafak ve Yeni Yüzyıl gibi gazetelerde ve Nokta, Ülke, Atlas ve İstanbul gibi dergilerde çalıştı. İki kitabın editörlerinden biriydi: (Ergün Meriç ile), Cemil Meriç ve Bu Ülkenin Çocukları, İz Yayıncılık, 1998; (Volkan Aytar ile ) Media and Security Sector Oversight, Limits and Possibilities, TESEV, 2009. Sosyolog Nilüfer Göle ile yaptığı uzun röportaj Hayy Kitap’tan çıktı. 2011 yılında Express dergisinin neo-İslamcılık özel sayısının editörlüğünü yaptı. Halen İstanbul’da Başakşehir korunaklı site alanı örneği üzerinden Türkiye’de İslami orta sınıfın rolü üzerine bir araştırma yürütüyor.

Hengameh Golestan, Londra/Tahran
Hengameh Golestan İranlı kadın fotoğrafçılar arasında öncü bir role sahiptir. 28 yıldır İran’da canlı kayıt yapmaktadır. Kadınlar ve çocuklar, aile hayatından anlar, geleneksel düğün ve İran’da gündelik hayatın pek çok fotoğrafını çekmiştir. Devrim esnasında kadınların isyan anlarını yakalamıştır. Hengameh Golestan 1952’de Tahran’da doğdu. Kendi fotoğraf pratiğini geliştirdi ve kocası Kaveh Golestan’a çeşitli projelerde yardım etti. Hengameh Golestan İran ve Kürdistan’da pek çok kent ve kasabaya seyahat etti. Fotoğrafları, başka ülkelerin yanı sıra İran, İngiltere ve Suriye’de sergilendi.
www.hengamehgolestan.com

Sevgi Ortaç, İstanbul
İstanbul’da yaşayan sanatçı bellek, mekân, anıtsallık ve kültürel mirasla ilgileniyor. 2010 yılında Dutch Art Institute’tan mezun oldu. Aynı yıl sanatçı kitabı Baş Aşağı Anıt‘ı yayınladı. Sergide yer alan Unutma Egzersizleri Heinrich Böll Stiftung desteğiyle, Urban Cultures of Global Prayers (www.globalprayers.info) NGBK (2011), Berlin ve Camera Austria, Graz (2012) sergileri için gerçekleştirildi.

Sandra Schäfer, Berlin
Sanatçı daha önceki işlerinde toplumsal cinsiyet temsilleri, kentlilik ve (post-)kolonyalizm gibi temaları ele aldı. 2002’den itibaren düzenli olarak Kabil ve Tahran’a gitti. Schäfer film yapımcıları, aktivistler ve kuramcılarla çeşitli ortak projelerde çalıştı. Berlin’den film yapımcısı Elfe Brandenburger’le birlikte Kabil’den aktris, sinemacı ve aktivistlerle beraber Passing the Rainbow filmini yaptı. 2003’te Berlin’de Volksbühne’de gerçekleşen Kabul/Teheran 1979ff: Filmlandschaften, Städte unter Stress und Migration (Kabil/Tahran 1979 ve sonrası: Film Manzaraları, Baskı Altındaki Kentler ve Göç) film festivalinin eş-küratörlüğünü yürüttü. 2006 yılında aynı başlıkla bir kitap Berlin’deki b_books’tan çıktı. 2007-2008’de SPLICE IN film festivali ve cinsiyet ve toplum üzerine bir seminer dizisinin eş-küratörlüğünü yaptı. 2009’da stagings. Kabul, Film & Production of Representation başlıklı kitabı yayınlandı. Schäfer’ın filmleri ve video enstalasyonları Berlin’de Haus der Kulturen der Welt’te (2011), Londra’da Whitechapel Gallery’de (2007), Graz’da Camera Austria’da (2011) ve Ankara Uçan Süpürge (2009), Berlinale Forum Expanded (2007), Monterrey Film Festival Mexico (2006) ve Mostra internacional de films de dones de Barcelona (2008) gibi uluslararası festivallerde gösterildi.
www.mazefilm.de

 icon-file-text şekli belirleyen hareketten hareketi belirleyen şekle

Basın

21.11.2012
Siyasal İslam, İran, Türkiye Bu Sergide
Bianet

17.11.2012
The shape of truth changes and shapes the truth
InEnArt