Olumsal Kimlikler

4 – 21 Mayıs 2009

Border Disorder [Sınır Bozukluğu] başlıklı kolektif proje, açık bir sorgulama platformu yaratmayı hedefliyor. Özellikle, (Türkiye de dahil) Batı Balkanlar’da Avrupa’yla bütünleşme süreçlerinin yol açtığı sosyal değişimlere ve kültürel gelişmelere odaklanıyor. Proje kapsamında sergilenecek ek bir kolektif projede, sözü edilen bölge gibi yine Avrupa sanat dünyasının çeperinde kaldığı varsayılan Kuzey bölgelerinde yaşanan deneyim ile bu dönüşümler arasındaki bağlar ya da etkileşimler kavranmaya çalışılıyor.

Özellikle günümüz Balkan toplumları bağlamında, sosyo-ekonomik alandaki değişimlerin olumsal karakteri, öncelikle çağdaşlık kisvesi altında tarihsel kimlikleri sahiplenen pek çok bölge ulusunun olumsallığıyla bağlantılıdır. Buna karşılık, bu bölgeler kendilerini Avrupa karşısında yeniden tanımlamaktadırlar. Bu nedenle, ilk olumsallık alanı, küreselleşmenin gerekleriyle yüzleşmeyi içerir. Bu büyük ölçekli değişimler, bireyselliğin oluşumunda kendini hissettirmekte ve yurttaş kimliğinin en temel boyutu olan zamana yayılmış gelişme halini de etkilemektedir. Border Disorder, değişen bir coğrafyada bireylerin daha büyük güçlerle yaşadıkları kişisel müzakere anlarını, sorgulayıcı sanat projeleri aracılığıyla ortaya koyuyor.

Contingent Identities, kimlik kavramını, deyim yerindeyse onu rahatsız eden ve hoşuna giden şeyler üzerinden irdeliyor. Tekrar tekrar kendini göstererek, başta Batı Balkanlar olmak üzere bütünleşmekte olan ülkelerin tümünde ani değişimlerle sonuçlanan, “Yeni bir Avrupa”yı huzursuz eden birincil çatışma noktalarından biri şu: En temel kimlik birimi, yani yurttaş-birey, daha geniş alanda hem içerden hem dışardan nasıl değişime maruz kalmaktadır? Başka türlü söylersek, bir özne, kendisine dayatılan çeşit çeşit “kamusal” kimlik ile kendi kişisel kimlik duygusu arasında dinamik bir müzakereyi nasıl sürdürmektedir? Bu çeşitli kimlikler, toplumsal cinsiyeti, sosyal ya da meslekî grup bağlarını, ulusal ya da etnik mirası, yurttaş-özneden özgül birtakım davranışlar talep eden bütün benlik ölçütlerini kapsamaktadır.

Kilit sorular: “Olumsal” olarak tanımladığımız bütün bu boyutlar, insan örgütlenmesinin hem mikro hem de makro düzeyinde bir tür olağanüstü hale mi denk düşmektedir? Geleneksel “kimlikler” de dahil, katı ve yerleşik olan her şey, yeni bir ulusal kuruma ya da uluslararası –parasal ya da başka türlü– bir mübadele aracına dönüşme ihtimali karşısında gerçekten de buharlaşmakta mıdır? Küresel kapitalizmin cepheden şeyleştirme saldırısında, eskinin metafizik oranları sürekli maddileştirilmektedir; modernleşmenin ilk evrelerinde başlayan bu süreç, 20. yüzyıla damgasını vurmuştur ve bugün hepimizin tecrübe ettiği, sürekli evrilen, adlandırılması zor bir güçtür. Olumsal Kimlikler, tarihle yüksek düzeyde kurulan bağların sonucu olarak bu gücün birey tarafından artan bir ölçekte tecrübe edilebildiği yerlere bakıyor. “Var olma halleri” diyebileceğimiz bu bağlar, çoğunlukla tarihle yeniden uzlaşma derdinde olan seçimleri yansıtıyor. Dolayısıyla, bütünleşme sürecinin en çetin boyutlarından biri, çağdaş sorunlarla baş etmeye çalışan geleneksel gruplar arasındaki tarihsel çatışmalarla uğraşmaktır. Bu yeni koşullar, cemaatleri ve sanat üreten cemaatleri yapısal olarak etkilemektedir.
Olumsal Kimlikler, aynı zamanda, Border Disorder ortak başlığı altında gerçekleştirilen bir dizi sergi, atölye ve etkinlik kapsamındaki son projeyi de sunuyor. Bu yeni proje, kısmen, Balkanlar’a özgü sorunlara sanatsal bir bakışla yeniden yaklaşmanın bir yolu olarak, 2009’da İstanbul’da sergileniyor.

Projenin tarihi hakkında: Border Disorder, 2004 yılı baharında oluşturulmuş, sürekli gelişim halinde olan bir projedir. Kuzey ve Balkan ülkelerinden genç sanatçıların kendiliğinden bir araya gelmesiyle başlatılmıştır. Bu çekirdek grubun ön ayak olduğu etkinlikler sayesinde, proje dört yıl içinde dinamik ve açık bir ağ halini alarak başka bölgelerden pek çok sanatçıyı da bünyesine katmıştır. Projenin ilk sergisi Mayıs 2004’te Finlandiya’nın Helsinki kentinde düzenlendi; ikincisi, Ekim 2004’te Danimarka’nın Arhus kentinde; üçüncüsü Kasım-Aralık 2005’te Sırbistan’ın Belgrad kentinde; Border Disorder: Alien edition başlıklı dördüncüsü Temmuz 2007’de Sırbistan’ın Kraljevo kentinde düzenlendi. Bugüne dek, Finlandiya, Danimarka, İsveç, Hırvatistan, Makedonya, Sırbistan, Türkiye, Birleşik Krallık ve İsviçre’den Border Disorder etkinliklerine katılan sanatçılar şöyledir: Maja Rakočević, Goran Skofić, Marija Prustina, Petri Junttila, Andreas Hagstrom, Sara Toivonen, Sine Bang Nielsen, Jan Falk Borup, Ninna Korhonen, Marcel Schwengler, Mika Orava, Meike Zylmann, Claus Ejner, Boris Šribar, Ana Stojković, Maja Radanović, Isidora Fićović, Milena Putnik, Kukka Paavilainen, Mika Orava, Anne Skole Overgaard, Danijela Popović, Vojislav Radovanović, The Beat Fleet, MC Wikluh Sky, Corina Schwingruber, Milica Ružičić, Darinka Pop-Mitić, Goran Čače, Jamesdin, Johnny Rackowitzch, Luka Barbić, Leona Dodig, Mark Brogan, Ahmet Öğüt, Pilvi Takala, Keti Stoiljković, Andreas Živković, Talent, Milica Trifunović, Michael Wojnar, Joy Frempong, Flo Stoffner, Flo Gotte, Luca Ramella, Lauschangriff, Šok Koridor, Dancefloorers.

Projenin DEPO’daki sergisi hakkında: Border Disorder projesi kapsamındaki Contingent Identities sergisinde, Finlandiya, İsviçre, Birleşik Krallık, Almanya, Sırbistan, Türkiye, Mısır ve Suriye’den katılımcılar ve sanatçılar yer alıyor. Sergiye katılan grup şöyle: Elmas Deniz, Erinç Seymen, Suat Öğüt, Kukka Paavilainen, Isabel Schmiga , Michael Wojnar, Keti Stoiljković, Leona Dodig, Mark Brogan, Darinka Pop-Mitić , Isidora Fićović , Nisrine Boukhari, Dr Protić, Goran Micevski, Mohamed Abdel Karim, Jelena Radić ve Tunç Ali Çam.

Düzenleyen: Isidora Fićović
Sanatçılar: Elmas Deniz, Erinç Seymen, Suat Öğüt, Kukka Paavilainen, Isabel Schmiga , Michael Wojnar, Keti Stoiljković, Leona Dodig, Mark Brogan, Darinka Pop-Mitić , Isidora Fićović , Nisrine Boukhari, Dr Protić, Goran Micevski, Mohamed Abdel Karim, Jelena Radić, Tunç Ali Çam

 icon-file-text Manüel